Catedral do Apóstolo Santiago - SANTIAGO DE COMPOSTELA GALICIA

Campás actuais

Campá de sinais

(Referencia 6358)

Localización Capela do Santísimo Diámetro (en cm) 15 Peso aproximado (en quilogramos) 2 Descricion Anepígrafa Cepo Madeira. Estado actual A campá ten un par de aspectos interesantes: a forma (e a cor) do cepo, moi tradicionais en Galicia, así como a forma de tocar, mediante unha gran panca e abalo. Valoración Campá interesante. Pode refundir-se en caso de rotura tras a sua documentación. Autors da documentación ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) Editor da ficha ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc Actualización 10-01-2010 4 Fotos

Prima Bárbara (copia)

(Referencia 6356) Arquivo sonoro da campá

Localización Claustro da Catedral Diámetro (en cm) 106 Altura do bronce 86 Bordo 11,5 Peso aproximado (en quilogramos) 690 Fundidor OCAMPO (ARCOS DA CONDESA) Ano de fundición 1997 Hombreiro (H) (5 cordóns - o central máis groso) Terzo (T) (2 cordóns) / "OCRVXAVESPESVNICALIGNVMPRECIOSVMPERQVOD # DIABOLVS # EST VICTVS ET MVNDVS REDEMPTVS # # # # # # " / (2 cordóns) / "DCNUSJPRECEDOLAFUENTE # MGLISFBRCRIUS CPZ DE LA PRIETA EL PZ GARCIA ME FECIT # # MCMXCVII # # " / (cordón) / (01) (selo capitular) "SIGILIVM # CAPITVLI # BEATI # IACOBI # / COMPOSTELAE" Medio (M) (00) (cruz con pedestal con dúas cunchas de peregrino aos lados) (03) (escudo capitular - tumba do apóstol) (06) (cruz con pedestal con dúas cunchas de peregrino aos lados) (09) (escudo capitular - tumba do apóstol) / (2 cordóns) Medio pé (MP) (2 cordóns) / "LLAMOSE MARIABARBARAHIZOSESIENDOARZPO # ELYLLMO # S # D # # JOSEPHDELYELMO # YFABRIQO # EL # S # D # ANTO # BENITOGVIRALDEZ I ORDONEZ A IZ34 # " / (2 cordóns) / (00) " # FRANCISCO DE PALACIO # " Pé (00) (marca de fábrica, monotipo) "HERMANOS OCAMPO / METALES FINOS / Fundidor de Campanas / PONTEVEDRA / CALDAS DE REYES / ARCOS DE LA CONDESA" (06) (marca de fábrica, monotipo) "HERMANOS OCAMPO / METALES FINOS / Fundidor de Campanas / PONTEVEDRA / CALDAS DE REYES / ARCOS DE LA CONDESA" Prima Mib 4 +32 Hum Fa 3 -46 Terceira Sol 4 -11 Quinta Sib 4 -34 Oitava Mi 5 -48 Toques tradicionais de campás A campá podía, polo menos, oscilar mediante unha soga unida a unha panca colocada na parte superior do cepo de madeira. A barra cravada no muro é antiga e usábase tradicionalmente de tope da campá, para deixala investida entre toque e toque. Cepo Ferro OCAMPO Estado actual Numerosos defectos de fundición na parte interior da campá. Estrutura metálica para inmobilizar a campá. Existe a barra de ferro no muro que servía para detela cando balanceaba. Badalo de ojal aberto, propio de campás fixas. En 2014 o electromazo ten pintado o número 3. Mecanismos de toque Electromazo monofásico de dobre bobina. Protección Protección genérica ao atoparse nun BIC declarado. Valoración Campá interesante. Pode refundirse en caso de rotura tras a súa documentación. Instalación A instalación foi substituída e debe ser reconstruída para restaurar os valores sonoros e culturais do instrumento, así como os toques tradicionais. Autors da documentación ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) LLOP i BAYO, Francesc (02-07-2014) LLOP i BAYO, Francesc (03-07-2014) Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc Actualización 14-07-2017 102 Fotos

De cuartos (A)

(Referencia 4926)

Localización Claustro da Catedral Diámetro (en cm) 147 Altura do bronce 115 Bordo 16 Peso aproximado (en quilogramos) 1839 Fundidor GÜEMES, PEDRO DE Ano de fundición 1729 Hombreiro (H) (3 cordóns) Terzo (T) (4 cordóns) / "IHS MARIA I IOSEPH ENALBANZA GLORIA IHONRRA DE EL SANTISIMO SACRAMENTO DEELALTAR IDELARREINA DELOSANGELES MA SSMA ME" / (cordón) / "DEDIOS CONCEVIDA SINPECADO ORIGINAL ENELPRIMER INSTANTE DESVCONCEPCION GLORIOSA IDELAGLORIOSA SA BARBARA VIRGEN" / (cordón) / "IMARTIR AQVIEN SEDEDICA #### DIA 4 DENOBIEMBRE ANO DE 1729" / (cordón) / (00) (Crucifixión) (escudo episcopal) (Virxe María con Neno) / (06) (Santa Bárbara) Medio (M) (00) (Virxe da Esperanza con anagrama de Jesús "IHS" e monograma de María "MA") (cruz con pedestal - no pedestal alternados querubines e cunchas de peregrino) (Santiago Matamoros) (06) (cruz pequena con pedestal - no pedestal un querubín e dúas cunchas de peregrino) / (cordón fino - cordón groso - cordón fino) Medio pé (MP) (2 cordóns) / "HIZOSE SIENDO ARZOBISPO EL ILLMO SR DN IOSEPH DE IERMO I SNTIBANES DEAN EL DR DN MANL FRANCO R Z DE CASTRO I CANONIGO FABRIQVERO DN LVCAS ANTO DE LATORRE" / (2 cordóns) Pé (2 cordóns) Estado actual Rota - A rotura debeuse a un agrietamiento desde arriba abaixo por expandirse o asa badalera a causa do óxido Observacións Tenía la nota musical Sol - Se hizo una réplica por EIJSBOUTS, que está colocada en la torre y toca los cuartos. Autors da documentación JOUFFRAY, Alain; LLOP i BAYO, Francesc (30-03-1989) CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991) PEDRALS, Joan (10-11-2000) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) Editor da ficha ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc Actualización 28-09-2010 114 Fotos

De horas, Berenguela (B)

(Referencia 4927)

Localización Claustro da Catedral Diámetro (en cm) 254 Altura do bronce 195 Bordo 25 Peso aproximado (en quilogramos) 6211 Fundidor GÜEMES, PEDRO DE Ano de fundición 1729 Asas Asa central decorada con cuncha e dous bastóns de peregrino Hombreiro (H) (3 cordóns) Terzo (T) (3 cordóns) / (anagrama de Jesús "IHS") "MARIA I JOSEPH ENALABANCA GLORIA IHONRRA DEELSANTISIMO SACRAMENTO DE ELALTAR IDELARREINA DELOSANGELES MARIA SANTISIMA MADRE DEDIOS CONCEBIDA SINPECADO ORIGINAL ENEL PRIMER" (2 cordóns) / "INSTANTE DESVCONCEPCION GLORIOSA IDE ELSANTO APOSTOL SENOR SANTIAGO VNICO ISINGVLAR PATRON IDEFENSOR DELAS ESPANAS A QVIENSEDEDICA" / (cordón) / (00) (gran relevo rectangular: Batalla de Clavijo) (Cuncha pequena) (Gran cuncha con símbolos do peregrino) (Busto de Xesucristo) (Cuncha pequena) (03) (Santa Bárbara) (Cuncha pequena) (Crucifixión) (Santiago sedente) (Gran cuncha con símbolos do peregrino) (Cuncha pequena) (06) (Virxe con Neno) (Cuncha pequena) (Escudo capitular: tumba do Apóstolo) (Cuncha pequena) (Virxe con Neno e San Juan) (Cuncha pequena) (09) (San Antonio de Padua) (Cuncha pequena) (San José) (Cuncha pequena) (Busto feminino) (Cuncha pequena) (Escudo capitular: tumba do Apóstolo) (Cuncha pequena) / (Cordón) / (00) (Crucifixión) (03) ("IN HONOREM S. IACOBI APOSTOLI." / Tumba do Apóstolo) (06) (Escudo episcopal) (09) (Escudo real) Medio (M) (00) (Cruz patriarcal con pedestal e tres cravos - pedestal alternado de cunchas pequenas e querubines) / (Santiago Matamoros) "DON PEDRO DE GVEMES + ME FECIT " (Inmaculada) (06) (Cruz pequena con pedestal) / (2 cordóns) Medio pé (MP) (2 cordóns) / "SEHICO ÉSTA OBRA SIENDO ARCOBISPO EL ILUSTRISIMO SENOR DON JOSEPH DEL IERMO ISANTIBANES PRESIDENTE DEL CABILDO EL DOTOR DON ANDRES DE GONDAR CHANTRE I CANONIGO FABRIQVERO DON LVCAS ANTONIO DELATORRE DIA Z4 DE JVLIO ANNO DE I 7 Z 9" (cunchas pequenas e querubines alternados) / (2 cordóns) Pé (Cordón) / (2 cordóns) Toques tradicionais de campás Horas do relóxio Estado actual Rota - A rotura debeuse a un agrietamiento desde arriba abaixo por expandirse o asa badalera a causa do óxido. Pola parte interna documéntase a marca do molde realizado por EIJSBOUTS para determinar o perfil interior da campá para a súa reprodución. Anaco de metal cortado para analizar a súa composición. Protección Protección xenérica ao atoparse nun BIC declarado. No entanto debería incoarse expediente para incluír a campá no Inventario Xeral de Bens Mobles, debido ao interese do conxunto. Valoración En caso de rotura só pode ser soldada. Pode remplazarse por outra campá de distinta afinación. Autors da documentación JOUFFRAY, Alain; LLOP i BAYO, Francesc (30-03-1989) CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991) PEDRALS, Joan (10-11-2000) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc Actualización 01-02-2023 185 Fotos

Laus Deo, campá de sinais (0)

(Referencia 4917) Arquivo sonoro da campá

Localización Espadana sobre as cubertas Diámetro (en cm) 44 Altura do bronce 44 Bordo 5 Peso aproximado (en quilogramos) 49 Ano de fundición 1550ca Descricion A campá ten dúas inscripciones en monotipo, é dicir cun molde único para cada inscripción no canto de realizarse letra a letra como é habitual; esta técnica indica campás realizadas en serie, sen destino nin dedicación concretas. Di " + " "te de um lau da mus" "abe maria" A segunda escríbese habitualmente "ave maria". "TE DEUM LAUDAMUS: TE DOMINUM CONFITEMUR. TE AETERNUM PATREM OMNIS TERRA VENERATUR." que se pode traducir como CHE ENCOMIAMOS OH DEUS, CONFESÁMOSCHE SEÑOR, A TI PAI ETERNO VENÉRACHE TODA A CREACIÓN. O TE DEUM, chamado ás veces Himno Ambrosiano porque se asociou con San Ambrosio, é un himno tradicional de alegría e de acción de grazas. Atribuír primeiro a San Ambrosio, a San Agustín ou a San Hilario, pero parece seguro que o seu autor sexa Nicetas, bispo de Remesiana (século IV). Utilízase á conclusión do Oficio de Lecturas na Liturgia das Horas fóra de Cuaresma, diariamente nas Oitavas de Pascua e de Nadal, e nas Solemnidades e Festividades. "AVE MARIA GRATIA PLENA DOMINUS TECUM" é unha variante do saúdo angélico a María en Lc 1:28, onde escriben "AVE, GRATIA PLENA, DOMINUS TECUM" que pode traducirse como CHE SAÚDO, CHEA DE GRAZA, O SEÑOR ESTÁ CONTIGO" A inclusión do nome de María, que no relato evangélico figura no versículo anterior, é habitual nestes textos. Tamén é relativamente normal a confusión de GRAZA por GRATIA, nun momento en que as linguas vulgares comezan a ter máis uso que o latín. Continua co saúdo de Isabel á súa curmá María en Lc 1:42 "BENEDICTA TU INTER MULIERES, ET BENEDICTUS FRUCTUS VENTRIS TUI" que adoita traducirse como BENDITA TI ENTRE AS MULLERES E BENDITO O FROITO DO TEU VENTRE. Terzo (T) (2 cordóns) / " + " "te de um lau da mus" (monotipo) (decoración xeométrica) "abe maria" (monotipo) (decoración xeométrica) / (2 cordóns) Medio (M) (03) (cruz de calvario e dous elementos ondulados ao pé) (09) (Ecce Homo) / (2 cordóns) Medio pé (MP) (3 cordóns) / (3 cordóns) Prima Sib 5 +43 Hum Sib 4 +43 Terceira Mib 6 +13 Oitava Si 6 +24 Toques tradicionais de campás Abalo. Cepo Cepo madeira CLOCK-O-MATIC Estado orixinal Campá de sinais desde o coro aos campaneiros. Estado anterior Situada na sala das campás. Motor de volteo continuo MURUA, con exceso de engrase. Badalo moi mal atado e oxidado. Asas (pintadas de verde). Cuberta dunha capa de sucidade e moitas manchas de pintura. No interior "R. S". En 2014 o cepo está repintado de verde e o motor continuo ten pintado o número 15. Volteo continuo. É sorprendente que a campá máis antiga do conxunto foi a máis utilizada, tocando seguramente dun xeito non tradicional. Estado actual Restaurada en 2015, cunha limpeza superficial exterior, e conservando os grafitos interiores. Asa badalera nova atornillada e badal novo para abalo. Recolocada no seu lugar orixinal, cun novo cepo, sen outros mecanismos para o toque automático ou manual, forma parte do circuíto de visitas ás cubertas da Catedral. Protección Protección genérica ao atoparse nun BIC declarado. No entanto debería incoarse expediente para declarala Ben Moble de Interese Cultural. Valoración En caso de rotura soamente pode ser soldada. Pode ser remplazada por unha réplica. Instalación A instalación é tradicional e debe ser conservada para protexer a sonoridad e outros valores culturais. Calquera mecanización deberá conservar estas calidades e reproducir os toques tradicionais. Autors da documentación CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991) PEDRALS, Joan (10-11-2000) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (11-12-2005) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc Actualización 15-07-2017 75 Fotos

Campá do museu

(Referencia 6357)

Localización Museo da Catedral Diámetro (en cm) 35 Peso aproximado (en quilogramos) 25 Ano de fundición 1851 Terzo (T) (Cenefa) / (2 cordóns) / "IHS MARIA JOEF AÑO DE I85I # # " (O 5 investido) / (2 cordóns) Medio (M) (00) (cruz con pedestal) / (2 cordóns) Medio pé (MP) (Cenefa) / (3 cordóns) Toques actuais de campás Non se usa Cepo Soporte metálico Mecanismos de toque Badalo sen ningunha corda Campá colgada a un soporte metálico fixo, con badajo de gancho, característico de campá estática. O badalo carece de corda para tocalo, e tampouco hai marcas recentes de toque. A campá foi vernizada por fóra e soamente de xeito parcial polo interior. Autors da documentación ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc Actualización 10-03-2023 12 Fotos

Campá no presbiterio

(Referencia 12973)

Localización Presbiterio do altar maior Diámetro (en cm) 30 Peso aproximado (en quilogramos) 16 Ano de fundición 1844 Descricion A campá está mal orientada, coa cruz cara a fóra, o que permite neste caso a súa documentación. Na parte superior di "JHS ... DE I844". Con toda seguridade, a inscripción completa inaccesible di "JHS MARIA JOSE ANO DE I844" utilizando o anagrama de Jesús na súa versión latina. Esta inscripción JESÚS MARÍA JOSÉ é moi habitual nas campás galegas ata actuais. Hai un trazo moderno, como a utilización do anagrama latino e non do grego IHS máis corrente, pero un par de elementos máis antigos como a utilización do I para o milenio ou as cifras 8 e 4, máis propias do século anterior. No medio hai unha cruz sen pedestal, coa forma en punta da Cruz de Santiago. É a primeira aparición desta cruz nas campás da Catedral, que utilizan a Concha e sobre todo o Sepulcro do Apóstolo como selo capitular. Terzo (T) (Cordón) "JHS ... DE I844" (cordón) Medio (M) (06) (Cruz de Santiago) Medio pé (MP) (2 cordóns) Toques tradicionais de campás O cepo ten unha palanca metálica, que permitía balancear a campá para marcar certos sinais: partes do coro, anuncio de misa, Consagración. Esa palanca carece de cordo na actualidade, e foi substituída por outra atada directamente ao badalo, o que limita os toques da campá. Toques actuais de campás Anuncio de misa, Consagración. Cepo Madeira Estado actual O cepo de madeira é probablemente máis antigo que a campá, e de gran interese,xa que é un dos escasos cepos orixinais da Catedral. Debe ser conservado custe o que custe. A campá ten unha sonoridad rara, quizais porque estea rota, aínda que a época da súa fabricación producía campás de escasa calidade. Hai que valorar o seu rotura, e no seu caso a súa restauración, para o que se debe acceder directamente ata a campá. Mecanismos de toque Cordo ao badalo Protección Protección genérica ao atoparse nun BIC declarado. No entanto debería incoarse expediente de inclusión da campá e a instalación orixinal no Inventario Xeral de Bens Mobles debido ao interese do conxunto. Valoración En caso de rotura soamente pode ser soldada. Pode ser remplazada por unha campá de distinta afinación. Instalación A instalación é tradicional e debe ser conservada para protexer a sonoridad e outros valores culturais. Calquera mecanización deberá conservar estas calidades, reproducir os toques tradicionais e permitir os toques manuais. Observacións Medidas aproximadas Editor da ficha ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc Actualización 01-12-2016 7 Fotos

Vacante (1)

(Referencia 4920) Arquivo sonoro da campá

Localización Torre das campás Diámetro (en cm) 103 Altura do bronce 85 Bordo 10 Peso aproximado (en quilogramos) 633 Ano de fundición 1541 Descricion A campá, a máis antiga fechada das existentes na torre, presenta diversas características do final do gótico, de gran interese. Por unha banda o seu epigrafía en minúscula gótica, posiblemente xustificada pola tenencia de moldes antigos das letras por parte do fundidor. Por outro a utilización de elementos antigos, fóra do seu lugar, como a cinta que rodea habitualmente as campás polo medio, pero que aquí se atopa no terzo. Ademais, para enchela, no canto de escribir un texto concreto, que quizais o fundidor non fose capaz de copiar, limítanse a poñer anacos de alfabeto. Esta utilización, que algúns relacionan cun sentido transcendente (a campá transmite a voz de Deus, e esta exprésase a través de letras para que a comprendamos) ten unha explicación máis sinxela: os moldes das letras, de madeira, preséntanse de forma alfabética para facilitar ao fundidor crear as letras que necesite, en cera. Finalmente, a aparición dunha gran cruz con pedestal corresponde finalmente á época final das campás con epigrafía gótica, xa que estas cruces aparecen mediado o século XVI. Non consta o autor da campá, que tivo algún problema na escritura dos textos. A inscripción superior, a única coherente, utiliza un par de abreviaturas en grego e di en latín " + ecce # sinum # crucendomini # nri # ihu # xpi # fujite # partes # adberseetuincit" que deberon escribir "ecce signum crucem domini nostri iesu christi fugite partes adverse vicit". A expresión inicial non é habitual: ESTE SINAL É A CRUZ DO NOSO SEÑOR JESUCRISTO FUXIDE OS INIMIGOS VENCE... A inscripción segue no medio pé da campá: "leodetribuiuda # etradixdidalla # santedeus # sante # fortis # sante # inmortalis # miserere # nobis # " que deberon escribir "leo de tribo iuda et radix david allelluja - sancte deus sancte fortis sancte inmortalis miserere nobis" A frase completa habitual é "ECCE CRUCEM DOMINI. FUGITE PARTES ADVERSAS. VICIT LEO DE TRIBU JUDA, RADIX DAVID. ALELUYA" Pode traducirse como ESTA É A CRUZ DO SEÑOR, FUXIDE OS INIMIGOS. VENCEU O LEÓN DA TRIBO DE JUDÁ, DA ESTIRPE DE DAVID. ALELUIA. É a antífona de laudes da Exaltación da Santísima Cruz, e tamén se utiliza no responsorio da Invención da Santísima Cruz. Non obstante a tradición popular di que San Antonio deu unha oración a unha pobre muller que buscaba axuda contra as tentacións do demo. Sixto V, papa franciscano, fixo esculpir a oración chamada tamén lema de San Antonio na base do obelisco que mandou erigir na Praza San Pedro en Roma. En calquera caso no Apocalipsis (Ap 5:5) di segundo a versión da nova Vulgata ET UNUS DE SENIORIBUS DICIT MIHI: “ NE FLEVERIS; ECCE VICIT LEO DE TRIBU IUDAE, RADIX DAVID, APERIRE LIBRUM ET SEPTEM SIGNACULA EIUS ” que traducen como PERO UNO DOS ANCIÁNS DIME: «NON CHORES; MIRA, TRIUNFOU O LEÓN DA TRIBO DE JUDÁ, O RETOÑO DE DAVID; EL PODERÁ ABRIR O LIBRO E Os seus SETE SELOS.» En calquera caso trátase dunha invocación á protección do territorio, tanto espiritual como físico, solicitando que pola forza da cruz fuxan os inimigos: tormentas, enfermidades, maleficios... "SANCTE DEUS, SANCTE FORTIS, SANCTE IMMORTALIS, MISERERE NOBIS" que se pode traducir como SANTO DEUS, SANTO FORTE, SANTO INMORTAL. San Juan Damasceno (Libro III) di que este texto, utilizado nas Letanías Maiores, fora dictado por un neno que durante as letanías foi elevado aos ceos e volveu á terra contando o que oíra. Esta fórmula foi aprobada polo Concilio de Calcedonia. A inscripción seguinte está formada por anacos do alfabeto, utilizados para reencher, sen que teña ao noso parecer outro sentido: " ### tuvxyz # t ### tvuxyz # t # abvuxyz # t # byz # t # (inicio de cinta colgante) uxyz # t ### t # zyxuvbvuxyz # t ### tuvxyz # t ### tvuxyz # t ### tvuxyz # t #### (cruz) ## t #### " Incluso algunhas letras, marcadas como subliñadas, atópanse boca abaixo, o que confirma a interpretación do reencho. A mesma cinta que rodea a campá, por baixo desta inscripción alta, está rematada por un "uxyz". Hai unhas letras soltas de gran interese, xa que indican a data de fundición da campá, esta vez en español: "añode m d xl un anos" é dicir "ano 1541" Por baixo hai diversos símbolos da catedral: a concha ou a cara do apóstolo rodeada do texto "BEATE IACOBUS ORA PRO NOBIS" é dicir SANTIAGO ROGA POR NÓS. A mesma cruz, característica como dixemos de campás con epigrafía gótica do século XVI, está formada por anacos de alfabeto, repetidos varias veces "tvuxyz # " mentres que a abreviatura de JesuCristo en grego atópase a ambos os dous lados: "yhs + xps". Terzo (T) (2 cordóns) / " + ecce # sinum # crucendomini # nri # ihu # xpi # fujite # partes # adberseetuincit" / (2 cordóns) " ### tuvxyz # t ### tvuxyz # t # abvuxyz # t # byz # t # (inicio de cinta colgante) uxyz # t ### t # zyxuvbvuxyz # t ### tuvxyz # t ### tvuxyz # t ### tvuxyz # t #### (cruz) ## t #### " (As subliñadas investidas (cabeza abaixo)) / (02) (cara do apóstolo rodeada do texto "BEATE IACOBUS ORA PRO NOBIS") (04) (cuncha) (06) "añode m d xl un años" (07) (cara do apóstolo rodeada do texto "BEATE IACOBUS ORA PRO NOBIS") (09) (cuncha) Medio (M) (00) (cruz con pedestal e tres cravos - os brazos, o fuste e o pedestal formados do mesmo texto "tvuxyz # " repetido diversas veces) (aos lados "yhs + xps" (2 cordóns) Medio pé (MP) (2 cordóns) / "leodetribuiuda # etradixdidalla # santedeus # sante # fortis # sante # inmortalis # miserere # nobis # " / (2 cordóns) Pé (3 cordóns) Prima Sib 4 -40 Hum Lab 3 +48 Terceira Reb 5 -01 Quinta Sol 5 +01 Oitava Sib 5 -35 Toques tradicionais de campás Esta campá chámase "vacante" porque soaba para avisar a inmediata defunción dun canónigo da Catedral, quedando xa que logo unha praza "vacante" entre os señores capitulares. A campá participaba do repique normal, do repique francés, do toque de defuntos simple e do toque de defuntos solemne. Cepo Madeira Estado actual O cepo e as asas da campá foron recubertos de fibra de vidro pintada de verde, seguramente para protexelo. A medio prazo destruirá de xeito irremediable o conxunto de madeira e ferro. Electromazo interior cos cables cortados (pero non desmontado) Mecanismos de toque Polea para tocar desde o pé da torre - electromazo monofásico exterior de dobre bobina; electromazo trifásico interior Protección Protección xenérica ao atoparse nun BIC declarado. No entanto debería incoarse expediente para declarala Ben Moble de Interese Cultural. Valoración En caso de rotura soamente pode ser soldada. Pode ser remplazada por unha réplica. Instalación A instalación é tradicional e debe ser conservada para protexer a sonoridad e outros valores culturais. Calquera mecanización deberá conservar estas calidades, reproducir os toques tradicionais e permitir os toques manuais. Autors da documentación CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991) PEDRALS, Joan (10-11-2000) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) LLOP i BAYO, Francesc (02-07-2014) LLOP i BAYO, Francesc (03-07-2014) Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc Actualización 08-12-2016 110 Fotos

Prima Bárbara (2)

(Referencia 4919)

Localización Torre das campás Diámetro (en cm) 105 Altura do bronce 100 Bordo 9 Peso aproximado (en quilogramos) 670 Fundidor DE PALACIO, FRANCISCO (GÜEMES) Ano de fundición 1734 Descricion A campá ten unha interesante inscripción en latín no terzo: "OCRVX AVE SPES VИICA LIGИVM PRECIOSVM PERQVOD # DIABOLVS # ESTVICTVS ET MVИDVS REDEMPTVS # # " que deberon escribir "O CRUX LIGNUM PRETIOSUM PER QUOD DIABOLUS EST VICTUS ET MUNDUS REDEMPTUS". A frase é unha versión adaptada da antifona das Primeiras Vésperas da Festa da Santísima Cruz, antiguamente celebrada tanto o 3 de maio como o 14 de setembro, datas que por certo marcaban tradicionalmente o horario de verán das catedrais. Esta antífona é moito máis longa e tamén se utilizaba en certas procesións coa Santísima Cruz ou en exercicios devotos, a modo de breviarios parvos, adaptados para seglares, utilizados os venres. O seu texto completo é "O CRUX GLORIOSA, O CRUX ADORANDA, O LIGNUM PRETIOSUM ET ADMIRABILE SIGNUM, PER QUOD ET DIABOLUS EST VICTUS, ET MUNDIS CHRISTI SANGUINE EST REDEMPTUS" e que pode traducirse como OH CRUZ DIGNA DE SER ADORADA, OH LEÑO PRECIOSO E SIGNO ADMIRABLE, POLO CAL O DIAÑO É VENCIDO E O MUNDO, POLO SANGUE DE CRISTO, ESTÁ REDIMIDO. A campá ten senllas cruces con pedestal, a ambos os dous lados, rodeadas cada unha de dúas conchas de peregrino, mentres que nos lados intermedios conta con dous escudos capitulares, é dicir a tumba do Apóstolo. No medio pé di, en español "LLAMOSE MARIA BARBARA HIZOSE SIEИDO ARZPO # EL YLLMO # S # D # JOSEPH DEL YELMO Y FABRIQO # EL # S # D # AИTO # BEИITO # GVIRALDEZ I ORDOИEZ # A # I734 # " que hoxe escribiriamos CHÁMASE MARÍA BÁRBARA E FÍXOSE SENDO ARZOBISPO O ILUSTRÍSIMO SEÑOR DON JOSÉ DO YELMO E FABRIQUERO O SEÑOR DON ANTONIO BENITO GUIRÁLDEZ E ORDÓÑEZ O ANO 1734. Debaixo da cruz principal, orientada ao exterior, di o nome do fundidor: " # FRANCISCO DE PALACIO # / # ME HIZO # " Hombreiro (H) (5 cordóns - o central máis groso) Terzo (T) (2 cordóns) / "OCRVX AVE SPES VИICA LIGИVM PRECIOSVM PERQVOD # DIABOLVS # ESTVICTVS ET MVИDVS REDEMPTVS # # " / (2 cordóns) Medio (M) (00) (cruz con pedestal con dúas cunchas de peregrino aos lados) (03) (escudo capitular - tumba do apóstol) (06) (cruz con pedestal con dúas cunchas de peregrino aos lados) (09) (escudo capitular - tumba do apóstol) / (2 cordóns) Medio pé (MP) (2 cordóns) / "LLAMOSE MARIA BARBARA HIZOSE SIEИDO ARZPO # EL YLLMO # S # D # JOSEPH DEL YELMO Y FABRIQO # EL # S # D # AИTO # BEИITO # GVIRALDEZ I ORDOИEZ # A # I734 # " / (2 cordóns) / (00) (marca de fábrica) " # FRANCISCO DE PALACIO # / # ME HIZO # " Pé (3 cordóns) Cepo Non ten Estado actual As asas da campá, especialmente a central, de escasa consistencia, debido á presenza de moitas escorias no metal orixinal. Mecanismos de toque Non ten Propostas Debe instalarse un cepo de madeira, de características similares á outra Prima, especialmente as que determinan a súa forma tradicional de tocar (palanca de ferro no yugo, abalo lento). A campá debe ser motorizada cun motor de impulsos que permita o abalo sen que sexa necesaria a detención da campá cara arriba entre toque e toque, reservada para os toques manuais. Este motor e a súa roda correspondente, así como un electromazo rápido, para os repiques e outros sinais, instalaranse ás 09, de maneira que ás 03, como agora, a campá poida quedar investida apoiada no tope do yugo para posibles toques manuais. Debaixo da campá debe manterse o tope metálico, na medida posible conservando o orixinal, para permitir a parada manual investida. Igualmente debe ser dotada do badajo correspondente, dun tamaño adecuado ou incluso algo menor, para asegurar a súa conservación, debido á súa antigüidade. O badajo deberá ser dotado de cables de seguridade, para evitar a súa caída en casos de rotura, fixado de maneira que non golpee ao crebarse, e que os cables tampouco danen o bronce. De ningún xeito unirase á badajera mediante unha articulación ríxida, xa que estas arrincan a anilla interior. A articulación deberá ser o suficientemente elástica de maneira que o badajo non rebote. Protección Protección genérica ao atoparse nun BIC declarado. No entanto debería incoarse expediente de inclusión da campá no Inventario Xeral de Bens Mobles, debido ao interese do conxunto. Valoración En caso de rotura soamente pode ser soldada. Pode ser remplazada por unha campá de distinta afinación. Autors da documentación CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991) PEDRALS, Joan (01-10-2003) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc Actualización 14-07-2017 70 Fotos

Fogo (3)

(Referencia 4918) Arquivo sonoro da campá

Localización Torre das campás Diámetro (en cm) 109 Altura do bronce 95 Bordo 11 Peso aproximado (en quilogramos) 750 Fundidor PALACIO, FERNANDO DE Ano de fundición 1749 Descricion A campá ten dúas inscripciones. Na parte superior di en grego e latín "IHS MARIA Y JOSEPH AИИO AИATIVITATE DOMIИI ✱ I 7 4 9 ✱ ✱ ✱ ✱ ✱ " que deberon escribir "IHS MARIA ET JOSEPH ANNO A NATIVITATE DOMINI 1789" é dicir JESÚS, MARÍA E JOSÉ. ANO DA NATIVIDAD DO SEÑOR 1789. O anagrama de Jesús, que deberon escribir "IHΣ", corresponde á abreviatura de IHΣYΣ, e escríbese usualmente como IHS. Outra variante JHS procedería do latín, aínda que a segunda letra é o Eta ou E longa grega. Foi introducido como devoción por San Bernardino de Siena. O seu significado é polivalente: para uns é o inicio do nome de Jesús en grego, para outros son as siglas latinas de IESVS HOMO SALVATOR (JESÚS SALVADOR DO HOME). "JESÚS, MARÍA E JOSÉ" A invocación á Sagrada Familia é habitual en campás do século XVIII, e constitúe unha frase común, a miúdo seguida do nome real da campá. Algúns fundidores seguen utilizando estes tres nomees como inicio da epigrafía nos nosos días. A segunda frase, en latín, moito máis longa: "FERDIИAИDUS DEPALACIO HOC SIGИVM EX VETERI MATERIA COИSTRVXIT COMPOSTELLAИAM GVBERИAИTE SEDEM YLLMO ET RMO D D CAIE # " / "TAИO GIL TABOADA HVIVS CIVITATIS ET ARCHIEPISCOPATVS MERITISSIMO AИTISTITE ET DOMIИO DECAИO HVIVS ALMÆ ECCLESIÆ D JOAИИE BAR # " / "ИABA CORИEJO ET FABRICAM ADMIИISTRAИTE DOCT D EMAИUELLE AИTOИIO POSSE ET SOTO EIVSDEM METROPOLITAИÆ ECLESÆ CAИOИICO DEO OP" / " # TIMO MAX SACRUM ET SS APOSTOLIS PHILIPO ET JACOBO" é dicir FERNANDO DE PALACIO FIXO ESTA CAMPÁ DE MATERIAL VELLO SENDO GOBERNANTE DA SÉ COMPOSTELANA O ILUSTRÍSIMO E REVERENDÍSIMO DOUTOR DON CAYETANO GIL TABOADA DIGNÍSIMO BISPO E SEÑOR DESTA CIDADE E ARCHIDIÓCESIS, DEÁN DESTA CATEDRAL DON JUAN BERNABÉ CORNEJO E ADMINISTRADOR DA FÁBRICA O DOUTOR DON MANUEL ANTONIO POSSE E SOTO CANÓNIGO DESTA IGREXA METROPOLITANA. DEDICADO AO DEUS MOI GRANDE E BONDADOSO E AOS SANTOS APÓSTOLOS FELIPE E SANTIAGO. No medio ten unha cruz con pedestal. Terzo (T) (2 cordóns) / "IHS MARIA Y JOSEPH AИИO AИATIVITATE DOMIИI ✱ I 7 4 9 ✱ ✱ ✱ ✱ ✱ " / (2 cordóns) Medio (M) (00) (cruz con pedestal) (2 cordóns) Medio pé (MP) (2 cordóns) / "FERDIИAИDUS DEPALACIO HOC SIGИVM EX VETERI MATERIA COИSTRVXIT COMPOSTELLAИAM GVBERИAИTE SEDEM YLLMO ET RMO D D CAIE # " / (cordón) / "TAИO GIL TABOADA HVIVS CIVITATIS ET ARCHIEPISCOPATVS MERITISSIMO AИTISTITE ET DOMIИO DECAИO HVIVS ALMÆ ECCLESIÆ D JOAИИE BAR # " / (cordón) / "ИABA CORИEJO ET FABRICAM ADMIИISTRAИTE DOCT D EMAИUELLE AИTOИIO POSSE ET SOTO EIVSDEM METROPOLITAИÆ ECLESÆ CAИOИICO DEO OP" / (2 cordóns) / " # TIMO MAX SACRUM ET SS APOSTOLIS PHILIPO ET JACOBO" (palabras subliñadas con signos de separación) Prima Reb 4 -07 Hum Mi 3 -24 Terceira Sol 4 +19 Quinta La 4 +42 Oitava Fa 5 +07 Toques tradicionais de campás A campá non participaba nos toques ordinarios diarios, de festa ou de defuntos. Soamente tocábase, seguramente cunha cordo desde a casa dos campaneiros ao pé da torre, para lume. Con todo, na primeira mecanización foi dotada dun mallo externo por gravidade, para contraponerla ao volteo das dúas campás pequenas, unha procedente do tellado e a outra do toque de coro diario, que tampouco volteaban senón que se balanceaban. Nesta primeira mecanización, a campá que non tocaba tradicionalmente, era a única que soaba. Toques actuais de campás Na actualidade participa dos toques festivos e de defuntos, cun electromallo exterior. Cepo Madeira Estado actual Conserva o badalo, terminado en ollal, que foi cortado e pasado pola asa badaleira; dese modo pega demasiado alto, con perigo de rotura da campá. (Grafito no interior) "RUBEN / Y / MIGUEL / QUE / SUBIERON / LOS VALCONES / EN EL / 4-3-1967" (ano dubidoso) "José A. / PUENTE / M. S. 28-1-54." "J L" "Gumirsindo" Mazo exterior de gravidade, da primeira mecanización, desconectado. Electromazo monofásico de dobre bobina en uso. A campá foi inmobilizada mediante uns soportes mecánicos recentes que impiden o movemento. O cepo e as asas da campá foron recubertos de fibra de vidro pintada de verde, seguramente para protexelo. A medio prazo destruirá de xeito irremediable o conxunto de madeira e ferro. En 2014 o electromallo ten pintado o número 5. Unha das dúas bobinas do electromallo está desconectada. Mecanismos de toque (04) Mazo exterior por gravidade, inutilizado - Electromallo monofásico de dúas bobinas. Protección Protección genérica ao atoparse nun BIC declarado. No entanto debería incoarse expediente de inclusión da campá no Inventario Xeral de Bens Mobles. Valoración En caso de rotura soamente pode ser soldada. Pode ser remplazada por unha campá de distinta afinación. Instalación A instalación é tradicional e debe ser conservada para protexer a sonoridad e outros valores culturais. Calquera mecanización deberá conservar estas calidades, reproducir os toques tradicionais e permitir os toques manuais. Autors da documentación CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991) PEDRALS, Joan (10-11-2000) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) LLOP i BAYO, Francesc (02-07-2014) Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc Actualización 25-10-2016 81 Fotos

Prima Salomé (4)

(Referencia 4921) Arquivo sonoro da campá

Localización Torre das campás Diámetro (en cm) 113 Altura do bronce 105 Bordo 11 Peso aproximado (en quilogramos) 835 Fundidor DE PALACIO, FRANCISCO (GÜEMES) Ano de fundición 1734 Descricion Na parte superior hai dúas inscripciones seguidas en latín: "CHRISTVS ✱ REX VENIT ✱ IN PACE ✱ ET HOMO FACTVS ✱ EST✱ IN ✱ NOMINE ✱ IESV ✱ OMNE ✱ GENV ✱ FLECTATVR ✱ CELESTIVM ✱ TERRESTRIVM ✱ ET ✱ INFERNORVM ✱ " A primeira parte que deberon escribir "XPISTOΣ REX VENIT IN PACE DEUS HOMO FACTUS EST", o que significa CRISTO REI VEU COA PAZ. DEUS FÍXOSE HOME. Esta inscripción, usual noutros lugares como Hungría, é pouco habitual nas nosas campás, e vai asociada, sobre todo nos devocionarios dos séculos pasados, coa protección contra terremotos, raios e centellas; tamén está escrita en numerosos lugares altos, sempre como signo de protección. A segunda forma parte do Introito da Festa do Nome de Jesús, tomada de Filipenses 2, xunto cun versículo do Salmo 8. A oración completa é IN NOMINE JESU OMNE GENU FLECTATUR, COELESTIUM, TERRESTRIUM, ET INFERNORUM: ET OMNIS LINGUA CONFITEATUR, QUIA DOMINUS JESUS CHRISTUS IN GLORIA EST DEI PATRIS. DOMINE DOMINUS NOSTER: QUAM ADMIRABILE EST NOMEN TUUM IN UNIVERSA TERRA! que se pode traducir como NO NOME DE JESÚS DOBRE TODA XEONLLO NO CEO, NA TERRA, E NO INFERNO. E TODA LINGUA CONFESE QUE O SEÑOR JESUCRISTO ESTÁ NA GLORIA CON DEUS PAI. OH SEÑOR DIVOS NOSO; QUE ADMIRABLE É O teu NOME EN TODA A TERRA. No medio, a ambos os dous lados, hai senllas cruces con pedestal, cada unha con senllas conchas aos lados; na parte intermedia, a dereita e esquerda, o escudo capitular da tumba do Apóstolo. A inscripción do pé está en español: "ESTA ✱ CAMPANA ✱ LLAMADA✱ MA ✱ SALOME ✱ SE HIZO ✱ SIENDO ✱ ARZPO ✱ EL YLLMO ✱ S ✱ DN ✱ JOSEPH ✱ DEL YELMO ✱ Y FABRIQO ✱ EL ✱ SR ✱ DN ✱ ANTO ✱ BENIO ✱ GVIRALDES ✱ YORDONZ ✱ EN ✱ EL ANNO ✱ SANTO ✱ DE ✱ I734 ✱ ✱ ✱ ✱ ✱ ✱ " que hoxe escribiriamos ESTA CAMPÁ CHAMADA MARÍA SALOMÉ FÍXOSE SENDO ARZOBISPO O ILUSTRÍSIMO SEÑOR DON JOSÉ DO YELMO E FABRIQUERO O SEÑOR DON ANTONIO BENITO GUIRALDES E ORDOÑEZ NO ANO SANTO DE 1734. No medio pé interior figura por baixo do pedestal da cruz o nome do autor: " ✱ FRANCISCO ✱ DE ✱ PALAZIO ME HYZO ✱ " é dicir FRANCISCO DO PALACIO FÍXOME. Hombreiro (H) (3 cordóns) Terzo (T) (2 cordóns) / "CHRISTVS ✱ REX VENIT ✱ IN PACE ✱ ET HOMO FACTVS ✱ EST✱ IN ✱ NOMINE ✱ IESV ✱ OMNE ✱ GENV ✱ FLECTATVR ✱ CELESTIVM ✱ TERRESTRIVM ✱ ET ✱ INFERNORVM ✱ " / (2 cordóns) Medio (M) (00) (Cruz con pedestal con dúas cunchas aos lados) (03) (Escudo capitular: tumba do Apóstolo) (06) (Cruz con pedestal con dúas cunchas aos lados) (09) (Escudo capitular: tumba do Apóstolo) Medio pé (MP) (2 cordóns) / "ESTA ✱ CAMPANA ✱ LLAMADA✱ MA ✱ SALOME ✱ SE HIZO ✱ SIENDO ✱ ARZPO ✱ EL YLLMO ✱ S ✱ DN ✱ JOSEPH ✱ DEL YELMO ✱ Y FABRIQO ✱ EL ✱ SR ✱ DN ✱ ANTO ✱ BENIO ✱ GVIRALDES ✱ YORDONZ ✱ EN ✱ EL ANNO ✱ SANTO ✱ DE ✱ I734 ✱ ✱ ✱ ✱ ✱ ✱ " / (2 cordóns) Pé (Cordón) (06) (marca da fábrica) " ✱ FRANCISCO ✱ DE ✱ PALAZIO ME HYZO ✱ " / (2 cordóns) Prima Fa# 4 -11 Hum Mi 3 +33 Terceira La 4 -11 Quinta Mib 5 -16 Oitava Fa 5 +32 Toques tradicionais de campás A campá podía, polo menos, oscilar mediante unha soga unida a unha palanca colocada na parte superior do yugo de madeira. A barra cravada no muro é antiga e usábase tradicionalmente de tope da campá, para deixala investida entre toque e toque. Con todo nos últimos tempos de campaneros tradicionais esta campá soamente repicaba. A campá participaba no repique francés, o toque de defuntos simple e o toque de defuntos solemne. Toques actuais de campás Toques automáticos de festa Cepo Madeira Estado anterior Defectos de fundición. O cepo e as asas da campá foron recubertos de fibra de vidro pintada de verde, seguramente para protexelo. A medio prazo destruirá de xeito irremediable o conxunto de madeira e ferro. O electromazo exterior pega alto alto. A campá foi inmobilizada mediante uns soportes mecánicos recentes que impiden o movemento. Tamén foi dotada dun electromazo lateral situado de tal modo que non podería moverse. O electromazo trifásico interior, en uso, substitúe ao badalo, e non permite ningún tipo de toque manual. Pega no seu punto. Durante o mantemento dos metais non se protexeu a pedra da fábrica da torre. En 2014 o electromazo ten pintado o número 4. Está demasiado próximo á campá. Estado actual No interior da campá hai diversos grafitos. Entre outros di "Asido restaurado de Pinturas / y / la colocacion de los Balcones por. / M. B. A. M. J. S. EN 1937 : 28, 7" Mecanismos de toque Electromazo monofásico exterior de dobre bobina; electromazo trifásico interior Protección Protección genérica ao atoparse nun BIC declarado. No entanto debería incoarse expediente de inclusión da campá e do cepo no Inventario Xeral de Bens Mobles. Valoración En caso de rotura soamente pode ser soldada. Pode ser remplazada por unha campá de distinta afinación. Instalación A instalación é tradicional e debe ser conservada para protexer a sonoridad e outros valores culturais. Calquera mecanización deberá conservar estas calidades, reproducir os toques tradicionais e permitir os toques manuais. Autors da documentación CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991) PEDRALS, Joan (10-11-2000) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) LLOP i BAYO, Francesc (02-07-2014) LLOP i BAYO, Francesc (03-07-2014) Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc Actualización 25-10-2016 191 Fotos

Ánimas (5)

(Referencia 4922) Arquivo sonoro da campá

Localización Torre das campás Diámetro (en cm) 141 Altura do bronce 105 Bordo 13 Peso aproximado (en quilogramos) 1062 Ano de fundición 1672 Descricion A campá ten unha inscripción na parte superior, prácticamente única: "IHS ✱ MARIA ✱ YOSEPH ✱ SANTE ✱ ANDREA ✱ ✱ ORA PRO ME ✱ ANNOD E ✱ I67Z ✱ ✱ ✱ " coa abreviatura habitual inicial do nome de Jesús en grego, e que deberon escribir "IESUS MARIA ET JOSEPH. SANCTE ANDREA ORA PRO ME. ANNO 1672" que se traduce como JESÚS MARÍA E JOSÉ. SAN ANDRÉS, ROGA POR MIN. ANO 1672. A petición persoal é a primeira vez que aparece nunha campá de catedral, pero ten a xustificación coa inscripción do medio pé, escrita esta vez en español: "SIENDO ✱ ARCOBISPO Y SR ✱ DE SANTIAGO ✱ EL ✱ EXMO ✱ ✱ SR ✱ D ✱ ANDRES ✱ CIRON ✱ YFABRIQVERO ✱ D ✱ MARTIN ✱ DEMIER ✱ ARCIDIANO DEREYNA ✱ YCANONYGO ✱ ENLA ✱ STA ✱ IGLA ✱ " que hoxe escribiriamos SIENDO ARZOBISPO Y SEÑOR DE SANTIAGO EL EXCELENTÍSIMO SEÑOR DON ANDRÉS GIRÓN Y FABRIQUERO DON MARTÍN DE MIER, ARCEDIANO DE REINA Y CANÓNIGO EN LA SANTA IGLESIA (CATEDRAL). Probablemente esta campá foi doada polo arzobispo, que a dedica ao seu santo, o que xustifica esa petición persoal e non comunitaria. O cargo de Fabriquero é temporal, e corresponde á xestión da fábrica do templo, é dicir ás obras, tanto novas como de mantemento. O Arcediano de Raíña é un cargo eclesiástico sobre certo territorio; en Sevilla ao norte da diócesis. Terzo (T) (2 cordóns) / "IHS ✱ MARIA ✱ YOSEPH ✱ SANTE ✱ ANDREA ✱ ✱ ORA PRO ME ✱ ANNOD E ✱ I67Z ✱ ✱ ✱ " / (2 cordóns) Medio (M) (00) (cruz con pedestal e tres cravos) (hai unha imaxe de Santiago Peregrino e tres pequenas cruces encima e nos extremos do pedestal sendas cruces pequenas - cada unha delas ten pedestal e tres cravos) (continuando os extremos dos brazos, sendas imaxes de Santiago Matamoros) (02) (Cristo Rei e Xuíz do Universo, sedente) (03) (cabeza de Santiago sobre a tumba do Apóstol) / (cuncha coroada) (06) (Crucifixión entre dúas imaxes da Virxe María) (09) (escudo capitular - tumba do apóstol) / (cuncha coroada) (11) (Porta Santa) Medio pé (MP) (01) (cabeza de Santiago coroada) (2 cordóns) / "SIENDO ✱ ARCOBISPO Y SR ✱ DE SANTIAGO ✱ EL ✱ EXMO ✱ ✱ SR ✱ D ✱ ANDRES ✱ CIRON ✱ YFABRIQVERO ✱ D ✱ MARTIN ✱ DEMIER ✱ ARCIDIANO DEREYNA ✱ YCANONYGO ✱ ENLA ✱ STA ✱ IGLA ✱ " / (2 cordóns) Prima Re 4 +45 Hum Sib 2 +00 Terceira Mi 4 +40 Oitava Mib 5 -40 Toques tradicionais de campás Esta campá chámase "ánimas" porque soaba cada noite para o toque de pechadura da xornada. A campá participaba no repique francés, o toque de defuntos simple e o toque de defuntos solemne. Toques actuais de campás Toques automáticos de festa e de defuntos Cepo Madeira Estado actual Conserva o badalo, terminado en ollal, que foi cortado, pasado pola asa badaleira e volto a soldar; dese modo pega demasiado alto, con perigo de rotura da campá. O cepo e as asas da campá foron recubertos de fibra de vidro pintada de verde, seguramente para protexelo. A medio prazo destruirá de xeito irremediable o conxunto de madeira e ferro. Electromazo interior cos cables cortados (pero non desmontado) A campá ten diversos grafitos: letras maiúsculas, probablemente iniciais de campaneiros: "J G J G M" En 2014 o electromazo ten pintado o número 3. Está demasiado próximo á campá. Mecanismos de toque Electromazo monofásico exterior de dobre bobina; electromazo trifásico interior Protección Protección xenérica ao atoparse nun BIC declarado. No entanto debería incoarse expediente para declarala Ben Moble de Interese Cultural. Valoración En caso de rotura soamente pode ser soldada. Pode ser remplazada por unha réplica. Instalación A instalación é tradicional e debe ser conservada para protexer a sonoridad e outros valores culturais. Calquera mecanización deberá conservar estas calidades, reproducir os toques tradicionais e permitir os toques manuais. Autors da documentación CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991) PEDRALS, Joan [Nota musical Fa sostenido] (10-11-2000) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) LLOP i BAYO, Francesc (02-07-2014) LLOP i BAYO, Francesc (03-07-2014) Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc Actualización 25-10-2016 146 Fotos

San Luis (6)

(Referencia 4923) Arquivo sonoro da campá

Localización Torre das campás Diámetro (en cm) 147 Altura do bronce 105 Bordo 12 Peso aproximado (en quilogramos) 1204 Ano de fundición 1675 Descricion Na parte superior di en latín e en español "SANTAMARIA ✱ SALOMEI ✱ ORAPRONOBIS ✱ SIENDOARCOBISPO ✱ ELSDONANDRESXIRON ✱ YFABRIQVEROELCANONYGO ✱ IOSEPH ✱ DEVEGA ✱ BERDVGO ✱ ANODEI67S ✱ " que hoxe escribiriamos en latín "SANCTA MARIA SALOME ORA PRO NOBIS" é dicir SANTA MARÍA SALOMÉ ROGA POR NÓS. O resto de inscripción sería actualmente SIENDO ARZOBISPO EL SEÑOR DON ANDRES GIRON Y FABRIQUERO EL CANONIGO JOSE DE VEGA BERDUGO. AÑO DE 1675. Andrés GIRÓN foi arcebispo de Santiago entre 1670 e 1681. Hai unha pequena cruz grega á dereita, que debería estar no interior da torre, e unha gran cruz con pedestal e tres clavos, rodeada doutras cruces menores á esquerda, que debería figurar ao exterior. Non se indica o nome do fundidor da campá. Terzo (T) (2 cordóns) / "SANTAMARIA ✱ SALOMEI ✱ ORAPRONOBIS ✱ SIENDOARCOBISPO ✱ ELSDONANDRESXIRON ✱ YFABRIQVEROELCANONYGO ✱ IOSEPH ✱ DEVEGA ✱ BERDVGO ✱ ANODEI67S ✱ " / (2 cordóns) Medio (M) (03) (Cruz grega pequena) (09) (Cruz con pedestal, tres cravos e dúas cruces pequenas aos lados do pedestal - Unha e tres cruces pequenas por encima) Medio pé (MP) (3 cordóns) Pé (Cordón) Prima Do 4 +00 Hum Sol 2 +00 Terceira Fa# 4 -37 Oitava Do 5 -07 Toques tradicionais de campás Esta campá chámase "San Luís" por motivos descoñecidos. Participaba no toque de defuntos simple e o toque de defuntos solemne. Toques actuais de campás Toques automáticos de festa e de defuntos Cepo Madeira Estado actual Defectos de fundición nos ombreiros. A campá foi virada un cuarto de volta, sen que existan causas de desgastar que o motiven. Soporte moderno e barra antiga de reforzamento do cepo. Conserva o badalo, terminado en ollal, que foi cortado, pasado pola asa badaleira e volto a soldar; dese modo pega demasiado alto, con perigo de rotura da campá. O cepo e as asas da campá foron recubertos de fibra de vidro pintada de verde, seguramente para protexelo. A medio prazo destruirá de xeito irremediable o conxunto de madeira e ferro. A campá ten diversos grafitos: letras maiúsculas, probablemente iniciais de campaneiros: "J L", "José A. / Puente / M J28-I-54." O día 28 de xaneiro de 1954 foi xoves. "Flor", "RM". En 2014 o electromazo ten pintado o número 2. Está demasiado próximo á campá. O eixe do electromazo está saído do seu sitio. Mecanismos de toque Electromazo monofásico exterior de dobre bobina; electromazo trifásico interior Protección Protección xenérica ao atoparse nun BIC declarado. No entanto debería incoarse expediente para declarala Ben Moble de Interese Cultural. Valoración En caso de rotura soamente pode ser soldada. Pode ser remplazada por unha réplica. Instalación A instalación é tradicional e debe ser conservada para protexer a sonoridad e outros valores culturais. Calquera mecanización deberá conservar estas calidades, reproducir os toques tradicionais e permitir os toques manuais. Autors da documentación CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991) PEDRALS, Joan [Nota musical Sol] (10-11-2000) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) LLOP i BAYO, Francesc (02-07-2014) Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc Actualización 25-10-2016 91 Fotos

Santiago, Mayor (7)

(Referencia 4924) Arquivo sonoro da campá

Localización Torre das campás Diámetro (en cm) 211 Altura do bronce 160 Bordo 17 Peso aproximado (en quilogramos) 3560 Ano de fundición 1675 Descricion Na parte superior di en dúas liñas de texto: "EИALAVAИZA ✱ GLORIA ✱ YHOИRRA ✱ DE ✱ EL ✱ SSMO SACRAMEИTO ✱ DE EL ALTAR ✱ YDELAREYИA ✱ DELOSAИGELES ✱ MADRE ✱ DE DIOS ✱ COИCEVIDA ✱ SIИ PECADO ✱ ORIGIИAL ✱✱✱✱✱✱✱ " / "EИ EL PRIMER ✱ IИSTAИTE ✱ DESVCOИCEPCIOИ ✱ GLORIOSSA ✱ YDE ✱ EL ✱ STO ✱ APOSTOL ✱ SAИTIAGO ✱ SIИGVLAR ✱ PATROИ ✱ YDEFEИSOR ✱ DE LAS ESPANNAS ✱ " / que hoxe escribiriamos "EN ALABANZA, GLORIA Y HONRA DEL SANTISIMO SACRAMENTO DEL ALTAR Y DE LA REINA DE LOS ANGELES (MARIA) CONCEBIDA SIN PECADO ORIGINAL EN EL PRIMER INSTANTE DE SU CONCEPCION GLORIOSA Y DEL SANTO APOSTOL SANTIAGO SINGULAR PATRON Y DEFENSOR DE LAS ESPAÑAS" Hai dúas grandes cruces con pedestal, á parte exterior e interior da campá. Encima da cruz exterior hai, ao carón, unha Inmaculada Concepción cun dragón aos seus pés, e alén unha Virxe María cun Neno nos seus brazos. O pedestal desta cruz está formado alternativamente por signos decorativos e por anagramas do nome grego de Jesús "IHS". Encima da cruz interior, máis pequena, está unha Virxe María con Neno, así como unha Inmaculada Concepción, Santiago Matamoros, e o escudo capitular coa tumba do apóstolo. No medio pé di, nunha inscrición incompletamente documentada: "SEHICOESTAOBRA ✱ SIEИDO ✱ ARCOBISPODE ✱ ESTA ✱ YGLESSIA ✱ EL YLLMOY EXMO SRDOИAИDRESXIROИ ✱ VICARIODEDEAИ ✱ D ✱ AИDRES MARTINEZ DE LOAYA CAИONIGO ✱ Y FABRIQVERO ✱ D ✱ MARTIИ DE MIER Y CASSO ✱ ARCEDIAИO DEREYИA YCAИOИIGO DIA ✱ 8 ✱ " / "DEDICIEMBREAИИODEI675" que hoxe escribiriamos "SE HIZO ESTA OBRA SIENDO ARZOBISPO DE ESTA IGLESIA (CATEDRAL) EL ILUSTRISIMO Y EXCELENTISIMO SEÑOR DON ANDRES GIRON, VICARIO DE DEAN DON ANDRES MARTINEZ DE LOAYA CANONIGO Y FABRIQUERO DON MARTIN DE MIER Y CASO ARCEDIANO DE REINA Y CANONIGO (EL) DIA 8 DE DICIEMBRE (DEL) AÑO 1675 " Xeralmente todas as palabras entre signos de separación atópanse unidas formando unha soa. O 5 investido, habitual neste século. Andrés GIRÓN foi arzobispo de Santiago entre 1670 e 1681. A campá foi fundida o día o 8 de decembro, festa da Inmaculada Concepción. Asas Asas decoradas con máscaras e garras Hombreiro (H) (3 cordóns) Terzo (T) (2 cordóns) / "EИALAVAИZA ✱ GLORIA ✱ YHOИRRA ✱ DE ✱ EL ✱ SSMO SACRAMEИTO ✱ DE EL ALTAR ✱ YDELAREYИA ✱ DELOSAИGELES ✱ MADRE ✱ DE DIOS ✱ COИCEVIDA ✱ SIИ PECADO ✱ ORIGIИAL ✱✱✱✱✱✱✱ " / (cordón) / "EИ EL PRIMER ✱ IИSTAИTE ✱ DESVCOИCEPCIOИ ✱ GLORIOSSA ✱ YDE ✱ EL ✱ STO ✱ APOSTOL ✱ SAИTIAGO ✱ SIИGVLAR ✱ PATROИ ✱ YDEFEИSOR ✱ DE LAS ESPANNAS ✱ " / (2 cordóns) / (00) (Virxe con dragón ao pé) (parte superior da cruz con pedestal) (Virxe María) (06) (Virxe con Neno) / (Inmaculada Concepción) (Santiago Matamoros) (escudo capitular - tumba do apóstol) / (2 cordóns) Medio (M) (00) (cruz con pedestal e tres cravos) (06) (cruz con pedestal) (O pedestal está formado por motivos decorativos alternados con anagramas do nome de Jesús "IHS") Medio pé (MP) (Purísima Concepción) (Escudo do Arcebispo) (3 cordóns) / "SEHICOESTAOBRA ✱ SIEИDO ✱ ARCOBISPODE ✱ ESTA ✱ YGLESSIA ✱ EL YLLMOY EXMO SRDOИAИDRESXIROИ ✱ VICARIODEDEAИ ✱ D ✱ AИDRES MARTINEZ DE LOAYA CAИONIGO ✱ Y FABRIQVERO ✱ D ✱ MARTIИ DE MIER Y CASSO ✱ ARCEDIAИO DEREYИA YCAИOИIGO DIA ✱ 8 ✱ " / (3 cordóns) / "DEDICIEMBREAИИODEI675" Prima Mi 3 +27 Hum Si 1 +21 Oitava Mi 4 +30 Toques tradicionais de campás A campá participaba en diversos toques diarios (oración), semanales (repique dos domingos) festivos (repique francés) así como o toque de defuntos solemne. Toques actuais de campás Toques automáticos de festa e de defuntos Cepo Madeira Estado anterior En 2006 o badalo colgaba da estrutura interior. En 2013 a estrutura interior foi cortada, e o badalo está no chan. Estado actual Soporte antigo e moderno do cepo. Asa decorada e protexida cunha capa de materia plástica. O cepo e os herrajes están recubertos dunha materia plástica verde, que pon seriamente en perigo a súa conservación. Cuberta dunha capa de sucidade e moitas manchas de pintura. Badalo e electromazo interior cos cables cortados (pero non desmontado) Hai unha estrutura metálica interior, para colgar o badajo, que roza coa campá e afecta a súa sonoridad. O electromazo exterior está posto a escasa distancia da campá, polo que o seu golpe será moito menor. Ten a numeración "1", o que supón que as campás foron numeradas de maior a menor. Diversos grafitos no seu interior. Entre outros: "Luis Ares Seoan / 26:12 ∻60." "RAMIRO / CANPANERO" "Ricardo Rosendo Ot... / Carlos Novas / 26 - 5- 94" "ROTAS" Mecanismos de toque Electromazo monofásico exterior de dobre bobina; electromazo trifásico interior Protección Protección xenérica ao atoparse nun BIC declarado. No entanto debería incoarse expediente para declarala Ben Moble de Interese Cultural. Valoración En caso de rotura soamente pode ser soldada. Pode ser remplazada por unha réplica. Instalación A instalación é tradicional e debe ser conservada para protexer a sonoridad e outros valores culturais. Calquera mecanización deberá conservar estas calidades, reproducir os toques tradicionais e permitir os toques manuais. Autors da documentación CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991) PEDRALS, Joan [Nota musical Mi] (01-10-2003) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) LLOP i BAYO, Francesc (02-07-2014) LLOP i BAYO, Francesc (03-07-2014) Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc Actualización 25-10-2016 280 Fotos

campanil (1)

(Referencia 4925) Arquivo sonoro da campá

Localización Torre das campás - Campanil Diámetro (en cm) 35 Altura do bronce 31 Bordo 3,5 Peso aproximado (en quilogramos) 25 Fundidor AZA Y CEDRÚN, JOSÉ ANTONIO DE Ano de fundición 1831 Descricion A campá ten a inscrición habitual "JHS MARIA Y JOSEF ANO DE I83I ✱ " e a marca de fábrica " ✱ MEHIZO JOSEF AN TONIO DE AZA Y CEDRUN ✱ " así como unha cruz do calvario. O 3 está investido. O anagrama de Xesús corresponde á abreviatura de IHSOUS, e adoita escribirse como IHS. Outra variante de JHS procedería do latín, aínda que a segunda letra é a longa grega Eta ou E. Foi introducida como devoción por San Bernardino de Siena (arredor de 1425). O seu significado é polivalente: para algúns é o inicio do nome de Xesús en grego, para outros é as iniciais latinas de IESVS HOMO SALVATOR (XESÚS SALVADOR DO HOME). A advocación da Sagrada Familia é habitual nas campás do século XVIII, e é unha frase común, seguida a miúdo do nome real da campá. As fundicións galegas seguen empregando estes tres nomes como inicio da inscrición ata hoxe. Terzo (T) (Cenefa) / (2 cordóns) / "JHS MARIA Y JOSEF ANO DE I83I ✱ " (o anagrama de Jesús monotipo - o 3 investido) / (2 cordóns) Medio (M) (00) (cruz do calvario) Medio pé (MP) (3 cordóns) Pé (marca de fábrica) " ✱ MEHIZO JOSEF AN TONIO DE AZA Y CEDRUN ✱ " Prima Mi 6 +16 Hum Re 5 +12 Terceira Sol 6 +19 Quinta Do 7 -19 Oitava Re 4 +27 Cepo Cepo novo CLOCK-O-MATIC Estado anterior Rachada?. O electromazo tiña a letra X. En 2006 xa a tiña. Mecanismos de toque Badalo - Electromazo Autors da documentación CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991) PEDRALS, Joan (10-11-2000) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (29-11-2013) LLOP i BAYO, Francesc (02-07-2014) Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc Actualización 05-05-2023 28 Fotos

campanil (2)

(Referencia 5511) Arquivo sonoro da campá

Localización Torre das campás - Campanil Diámetro (en cm) 36 Altura do bronce 32 Bordo 3,5 Peso aproximado (en quilogramos) 27 Fundidor LISTE PEREIRAS, JUAN (PARROQUIA DE ORAZO) Ano de fundición 1886 Terzo (T) (2 cordóns) / "IHS M. Y JOSE AИO D I886 # " / (2 cordóns) Medio (M) (06) (cruz con pedestal) / (2 cordóns) Medio pé (MP) (2 cordóns) / " # LISTE EИ ORAZO # " (inusual punto sobre a I) (2 cordóns) Prima Lab 5 +30 Hum Sib 4 +48 Terceira Reb 6 +32 Quinta Mi 6 -02 Oitava Si 6 -39 Cepo Madeira Estado actual Gancho longo de ferro no muro para fixar a campá. Campá mal orientada (a cruz cara a dentro). O cepo e as asas da campá foron recubertos de fibra de vidro pintada de verde, seguramente para protexelo. A medio prazo destruirá de xeito irremediable o conxunto de madeira e ferro. Electromazo interior cos cables cortados (pero non desmontado) Autors da documentación CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991) PEDRALS, Joan (10-11-2000) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) LLOP i BAYO, Francesc (02-07-2014) Editor da ficha ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc Actualización 25-10-2016 34 Fotos

campanil (3)

(Referencia 5512) Arquivo sonoro da campá

Localización Torre das campás - Campanil Diámetro (en cm) 45 Altura do bronce 37 Bordo 4 Peso aproximado (en quilogramos) 53 Fundidor LISTE VILLANUEVA, JOSÉ (PARROQUIA DE ORAZO) Ano de fundición 1916 Terzo (T) (2 cordóns) / "IHS MARIA Y JOSE AИO DE I9I6" / (2 cordóns) Medio (M) (00) (cruz con pedestal) Medio pé (MP) (2 cordóns) / " # FUИDIDA POR J. LISTE EИ ORAZO # " (inusual punto sobre a I) / (2 cordóns) Pé (Cordón) / (2 cordóns) Prima Mi 5 -28 Hum Fa 4 -41 Terceira La 5 -48 Quinta Sib 5 -06 Oitava Fa# 6 -24 Estado actual O badalo pega demasiado alto, con perigo de rotura da campá. Actuacións urxentes O badalo é de belisco, sen atado, característico das campás fixas, polo que podería soltarse en calquera momento do volteo. Tamén é demasiado curto, polo que podería romper a campá en calquera momento. Debería paralizarse de inmediato a campá, ata que se substitúa o badalo. Propostas O toque tradicional desta campá era o repique, cunha cadea unida ao badalo, ou de abalo, cunha soga unida a unha panca situada no anterior cepo de madeira. Debería reporse o cepo orixinal de madeira ou substituír o actual de ferro por outro de madeira, similar aos existentes nas outras campás menores do campanil. O conxunto debería ser dotado dun electromazo lateral exterior así como dun motor de abalo, situados de tal xeito que reproduzan os toques tradicionais e non impidan os toques manuais. Valoración Campá interesante. Pode refundirse en caso de rotura tras a súa documentación. Instalación A instalación foi substituída e debe ser reconstruída para restaurar os valores sonoros e culturais do instrumento, así como os toques tradicionais. Autors da documentación CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991) PEDRALS, Joan (10-11-2000) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc Actualización 06-10-2018 40 Fotos

campanil (4)

(Referencia 5513) Arquivo sonoro da campá

Localización Torre das campás - Campanil Diámetro (en cm) 48 Altura do bronce 42 Bordo 6 Peso aproximado (en quilogramos) 64 Fundidor OCAMPO (ARCOS DA CONDESA) Ano de fundición 1919 Terzo (T) (Cenefa) / (2 cordóns) / "JHS MARIA Y JOSE AИO DE I9I9" / (2 cordóns) Medio (M) (06) (cruz con pedestal) Medio pé (MP) (3 cordóns) / (marca de fábrica monotipo) "FABRICADA POR OCAMPO / EN ARCOS DE LA CONDESA" Prima Fa 5 -37 Hum Sol 4 -28 Terceira Sib 5 +04 Oitava Lab 6 -46 Estado actual Panca para o abalo da campá. Inmobilizada. Autors da documentación CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991) PEDRALS, Joan (10-11-2000) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) LLOP i BAYO, Francesc (02-07-2014) Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc Actualización 25-10-2016 24 Fotos

campanil (5)

(Referencia 5514) Arquivo sonoro da campá

Localización Torre das campás - Campanil Diámetro (en cm) 49 Altura do bronce 45 Bordo 5 Peso aproximado (en quilogramos) 68 Ano de fundición 1671 Terzo (T) (2 cordóns) / "SANCTE PETRE # ORAPRONOBIS # ANO I67I # " / (2 cordóns) Medio (M) (00) (cruz con pedestal, tres cravos, rostro de Santiago á esquerda e Santiago Matamoros á dereita) (03) (cuncha coroada) (06) (símbolo coroado indeterminado) Medio pé (MP) (05) (símbolo indeterminado: escudo capitular?) / (2 cordóns) / "ARCHIVS # S # XIRBON # F # D # IOSEPH # BEGA # VERDVGO # # " / (2 cordóns) Prima Mib 5 -24 Hum Fa 4 +35 Terceira Lab 5 -28 Quinta Sib 5 +13 Oitava Fa 6 -35 Toques tradicionais de campás A campá participaba no repique francés solemne. Toques actuais de campás Toques automáticos de festa Cepo Madeira Estado actual O cepo e as asas da campá foron recubertos de fibra de vidro pintada de verde, seguramente para protexelo. A medio prazo destruirá de xeito irremediable o conxunto de madeira e ferro. Electromazo interior cos cables cortados (pero non desmontado). En 2014 o electromazo ten pintado o número 9. Está demasiado próximo á campá. Mecanismos de toque Electromazo monofásico exterior; electromazo trifásico interior Protección Protección xenérica ao atoparse nun BIC declarado. No entanto debería incoarse expediente para declarala Ben Moble de Interese Cultural. Valoración En caso de rotura soamente pode ser soldada. Pode ser remplazada por unha réplica. Instalación A instalación é tradicional e debe ser conservada para protexer a sonoridad e outros valores culturais. Calquera mecanización deberá conservar estas calidades, reproducir os toques tradicionais e permitir os toques manuais. Autors da documentación CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991) PEDRALS, Joan (10-11-2000) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc Actualización 25-10-2016 50 Fotos

campanil (6)

(Referencia 5515) Arquivo sonoro da campá

Localización Torre das campás - Campanil Diámetro (en cm) 50 Altura do bronce 42 Bordo 5 Peso aproximado (en quilogramos) 72 Fundidor LISTE VILLANUEVA, JOSÉ (PARROQUIA DE ORAZO) Ano de fundición 1916 Hombreiro (H) (Cordón) Terzo (T) (2 cordóns) / "IHS MARIA Y JOSE AИO DE I9I6 # " / (2 cordóns) Medio (M) (06) (cruz con pedestal) / (2 cordóns xuntos) Medio pé (MP) (2 cordóns) / " # FUИDIDA LISTE EИ ORAZO # " (2 cordóns) Pé (Cordón) / (2 cordóns) Prima Reb 5 -16 Hum Mi 4 -35 Terceira Sol 5 -14 Oitava Fa 6 -37 Estado actual O cepo e as asas da campá foron recubertos de fibra de vidro pintada de verde, seguramente para protexelo. A medio prazo destruirá de xeito irremediable o conxunto de madeira e ferro. Autors da documentación CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991) PEDRALS, Joan (10-11-2000) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc Actualización 06-10-2018 35 Fotos

campanil (7)

(Referencia 5516) Arquivo sonoro da campá

Localización Torre das campás - Campanil Diámetro (en cm) 75 Altura do bronce 68 Bordo 7 Peso aproximado (en quilogramos) 244 Ano de fundición 1671 Terzo (T) (2 cordóns) / "ALABADOSEA ELSANTISSIMO SACRAMENTO # D E L A L T A R # " / (2 cordóns) Medio (M) (00) (cruz con pedestal, tres cravos, Santiago Matamoros á esquerda e cuncha coroada á dereita, e dúas cruces pequenas aos lados del pedestal. A cruz pequena ten tamén pedestal e tres cravos.) / (06) (cara do Apóstol con dúas cunchas coroadas á esquerda e á dereita) (3 cordóns) Medio pé (MP) (2 cordóns) / "SIEN O # F A B R I QV E R O # D # Y O S E PH # D E V E G A # B E R D V G O # ANNO # I67I # " / (2 cordóns) Pé (Cordón) / " # SIEND O ARCOVISPO # EL ILVSTRISSIMO # SENNOR # DON # ANDRES # GIRON # I67I # " Prima Sol 4 -46 Hum La 3 +23 Terceira Si 4 +10 Quinta Re 5 +18 Oitava Lab 5 +17 Cepo Madeira Estado actual O cepo e as asas da campá foron recubertos de fibra de vidro pintada de verde, seguramente para protexelo. A medio prazo destruirá de xeito irremediable o conxunto de madeira e ferro. Autors da documentación CALVETE HERNÁNDEZ, Pascual (1991) PEDRALS, Joan (10-11-2000) ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) Editor da ficha ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc Actualización 25-10-2016 68 Fotos

Campá dos cuartos (A)

(Referencia 6359)

Localización torre do relóxio Diámetro (en cm) 147 Altura do bronce 110 Bordo 15 Peso aproximado (en quilogramos) 1839 Fundidor EIJSBOUTS Ano de fundición 1990 Hombreiro (H) (3 cordóns) Terzo (T) (4 cordóns) / "IHS MARIA I IOSEPH ENALABANZA GLORIA I HONRRA DEEL SANTISIMO SACRAMENTO DEELALTAR IDELA REINA DELOSANGELES MA SSMA ME" / (cordón) / "DEDIOS CONCEVIDA SIN PECADO ORIGINAL ENEL PRIMER INSTANTE DESVCONCEPCION GLORIOSA I DELAGLORIOSA SA BARBARA VIRGEN" / (cordón) / "IMARTIR AQVIEN SEDEDICA ## DIA 4 DENOBIEMBRE ANO DE I729 REPRODUCION DA ANTIGA CAMPÁ EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT 1.990 # " / (cordón) / (06) (Inmaculada) (escudo episcopal) (Cruxifixión) / (7 cordóns, grosos o primeiro e o sétimo e os restantes finos) / (00) (cruz pequena con pedestal cadrado) / (cordón) Medio (M) (00) (Santa Bárbara) (05) (Santiago Matamoros) (06) (cruz con pedestal. O pedestal ten na base dúas especies de velas, pouco habituais.) (07) (Inmaculada con anagrama de Jesús "IHS" e monograma de María "MA") Medio pé (MP) (2 cordóns) / "HIZOSE SENDO ARZOBISPO EL ILLMO SR DN IOSEPH DE IERMO I SNTIBANES DEAN EL DR DN MANL FRANCO R Z DE CASTRO I CANONIGO FABRIQVERO DN LVCAS ANTO DELATORRE" / (2 cordóns) Pé (2 cordóns) Toques actuais de campás Cuartos do reloxo Estado actual A campá carece de asa badajera e xa que logo tamén de badajo, polo que soamente pode tocar mediante mazo exterior. Campá mal orientada (a cruz cara a dentro). Mazo externo por gravidade para o toque dos cuartos. Mecanismos de toque M Valoración Campá interesante. Pode refundir-se en caso de rotura tras a sua documentación. Autors da documentación ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) Editor da ficha ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc Actualización 23-01-2010 43 Fotos

Campá das horas (B)

(Referencia 6360)

Localización torre do relóxio Diámetro (en cm) 257 Altura do bronce 25 Bordo 178 Peso aproximado (en quilogramos) 6433 Fundidor EIJSBOUTS Ano de fundición 1989 Terzo (T) (3 cordones) / (anagrama de Jesús "IHS") "MARIA I JOSEPH ENALABANCA GLORIA IHONRRA DEELSANTISIMO SACRAMENTO DE ELALTAR IDELARREINA DELOSANGELES MARIA SANTISIMA MADRE DEDIOS CONCEBIDA SINPECADO ORIGINAL ENEL PRIMER" (2 cordóns) / "INSTANTE DESVCONCEPCION GLORIOSA IDE ELSANTO APOSTOL SENOR SANTIAGO VNICO ISINGVLAR PATRON IDEFENSOR DELAS ESPANAS A QVIENSEDEDICA" / (cordón) / (00) (gran relevo rectangular: Batalla de Clavijo) (Cuncha pequena) (Gran cuncha con símbolos do peregrino) (Cuncha pequena) (Busto de Xesucristo) (Cuncha pequena) (03) (Santa Bárbara) (Cuncha pequena) (Crucifixión) (Santiago sedente) (Gran cuncha con símbolos do peregrino) (Cuncha pequena) (06) (Virxe con Neno) (Cuncha pequena) (Escudo capitular: tumba do Apóstolo) (Cuncha pequena) (Virxe con Neno e San Juan) (Cuncha pequena) (09) (San Antonio de Padua) (Cuncha pequena) (San José) (Cuncha pequena) (Busto feminino) (Cuncha pequena) (Escudo capitular: tumba do Apóstolo) (Cuncha pequena) / (Cordón) / (00) (Crucifixión) (03) ("IN HONOREM S. IACOBI APOSTOLI." / Tumba do Apóstolo) (06) (Escudo episcopal) (09) (Escudo real) Medio (M) (00) (Cruz patriarcal con pedestal) (No pedestal da cruz de alternan filas de querubines e de cunchas de peregrino. O pedestal ten na base dúas especies de velas, dobradas cara a fóra, pouco habituais.) / (Santiago Matamoros) "DON PEDRO DEGVEMES # # # # # # ME FECIT" (Inmaculada) (cordón) / (2 cordóns) (06) (Cruz pequena con pedestal) Medio pé (MP) (2 cordóns) / "SEHICO ESTA OBRA SIENDO ARCOBISPO ELILVSTRISIMO SENOR DON JOSEPH DEL IERMO ISANTIBANES PRESIDENTE DEL CABILDO EL DOTOR DON ANDRES DE GONDAR CHANTRE I CANONICO FABRIQVERO DON LVCAS ANTONIO DELATORRE DIA Z4 DE JVLIO ANNO DE I7Z9 # # # # # # " (Ao final da frase os separadores alternan querubines e cunchas de peregrino) / (2 cordóns) / "SENDO ROMANO PONTIFICE A SUA SANTIDADE XOAN PAULO II, REI DE ESPAÑA DON XOAN CARLOS I DE BORBON, ARCEBISPO DE COMPOSTELA, DON ANTONIO MARIA ROUCO VARELA E PRESIDENTE DA XUNTA DE GALICIA DON FERNANDO GONZALEZ LAXE;" / (2 cordóns) / "A XUNTA DE GALICIA, O CONSELLEIRO DE CULTURA E O CONCELLO DE SANTIAGO DOARON ESTA CAMPA, REPRODUCION DA ANTIGA, Á CATEDRAL DE SANTIAGO. EIJSBOUTS ASTENSIS ... 1.989" (a mala conservación da campá dificulta a documentación do texto e das decoracións) Pé (Cordón) / (2 cordóns) Toques actuais de campás Horas do relóxio Protección Protección xenérica ao atoparse nun BIC declarado. Valoración Campá interesante. Pode refundir-se en caso de rotura tras a sua documentación. Autors da documentación ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (08-09-2006) Editor da ficha ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc Actualización 23-01-2010 251 Fotos

Menú inicial CAMPANERS DE LA CATEDRAL DE VALÈNCIA

---

© Campaners de la Catedral de València (2024) campaners@hotmail.com Actualización: 19-04-2024

Convertir a PDF

Connectats: 110 Visitants: 110 Usuaris: 0