Inventario de Campás

Concatedral de San Xiao - FERROL (GALICIA)

(Referencia: 2256)


Descricion O Beato Xoán XXIII, cunha bula de data 9 de marzo de 1959, establece a dobre capitalidade da diocese, Mondoñedo e Ferrol, concedéndolle tamén á Igrexa de San Xiao da cidade departamental o título de Concatedral. No ano 1959 ten lugar en Ferrol a inauguración oficial da Igrexa de San Xiao como Concatedral. E será a partires dese ano cando a diocese, con dúas sés, pasará a chamarse de Mondoñedo-Ferrol.
A Igrexa de San Xiao está dedicada ao patrón da cidade. Foi construída a finais do século XVIII segundo proxecto do enxeñeiro e arquitecto de mariña Julián Sánchez Bort en 1766, substituíndo á primitiva igrexa románica.
Está construída cun estrito estilo neoclásico, con planta de aspecto cruciforme e organizada ao redor dunha cúpula que se sustenta por catro grosos alicerces jónicos á que se abren sendas capelas cubertas de bóveda de canón e bóvedas caídas ao exterior.
O conxunto áchase flanqueado por dúas esveltas torres con catro vans baixo arcos de medio punto. O exterior das cúpulas que rematan as torres está realizado en sillería granítica.
A festa de San Xiao é o 7 de xaneiro
Protección A Catedral carece de protección específica como monumento.
Graffitti Na reixa e acceso ao templo hai unha cruz patriarcal e embaixo di "PARROQUIAL / DE / SN JULIAN / DE / FERROL / 1772"
No adro do templo hai unha lápida de pedra que di
A LA GRATA MEMORIA DE
D N. MANUEL MONTES MÉNDEZ,
SACERDOTE EJEMPLAR Y PÁRROCO CELOSÍSIMO
QUE FUÉ DE ESTA IGLESIA 1917-1927
CARIÑOSO HOMENAJE Y PIADOSO RECUERDO
QUE SUS DEVOTOS Y ADMIRADORES LE TRIBUTAN.

Hai tamén outra placa, de bronce fundido, onde pon
(Escudo pontifical: tiara e dous chaves)
ELEVADO ESTE TEMPLO PARROQUIAL DE SAN JULIAN
A LA DIGNIDAD DE CONCATEDRAL Y SEDE EPISCOPAL
DE LA DIOCESIS MINDONIENSE-FERROLANA POR
S. S. JUAN XXIII
EJECUTADA LA BULA PONTIFICIA POR EL SR. NUNCIO APOSTOLICO
D. HILDEBRANDO ANTONIUTTI EL 14 DE AGOSTO DE 1959 CON GRANDE
GOZO DE ESTA CIUDAD, EL OBISPO DE LA DIOCESIS D. JACINTO ARGAYA
GOICOECHEA CELEBRO EN ESTA CONCATEDRAL LA PRIMERA MISA DE
PONTIFICAL CON ASISTENCIA DE LOS EXCELENTISIMOS SEÑORES
D. FRANCISCO FRANCO BAHAMONDE, JEFE DEL ESTADO ESPAÑOL
HIJO PRECLARO DE EL FERROL, Y DOÑA CARMEN POLO DE FRANCO
ACOMPAÑADOS POR LOS SRES. MINISTROS DE LA GOBERNACION D. CAMILO
ALONSO VEGA, FERROLANO, Y DE MARINA D. FELIPE ABARZUZU, SIENDO
CAPITAN GENERAL DEL DEPARTAMENTO EL ALMIRANTE D. PEDRO
FERNANDEZ MARTIN Y ALCALDE DE LA CIUDAD D. JOSE MA LOPEZ RAMON.
PARA PERPETUA MEMORIA DE ESTE FELICISIMO ACONTECIMIENTO.

Nunha porta, con pintura vermella, di "J. P. C."
Estado actual O conxunto está en avanzado proceso de abandono, con risco de caída das dúas campás maiores a medio prazo.
Hai un perigo inminente de rotura das dúas campás maiores, xa que os badalos son desproporcionados e pegan demasiado baixo.
Acústica, afinación das campás A separación espacial, e xa que logo acústica das campás en torres diferentes segundo a súa función é excelente e debe ser mantida.
Campás A catedral conta con dous conxuntos ben diferenciados de campás. Na torre das campás hai tres, que probablemente puideron voltear nas súas orixes, pero que nos últimos corenta ou cincuenta anos foron soamente tocadas co badajo para grandes ocasións.
A campá menor conta con cigüeñal para o volteo, contrapeso de ferro e foi fundida por Manuel QUINTANA en 1959, así como a campá mediana, fundida polo mesmo en 1961, aínda que conservando o contrapeso de madeira orixinal e anterior.
A campá maior é obra de Juan María da Sota de Lugo, fundida en 1898 e tamén cun contrapeso de madeira impoñente e probablemente anterior.
Toques tradicionais de campás Probablemente a campá pequena utilizábase para as misas diarias, e as outras dúas, tocadas desde abaixo, para os sinais de diario, os toques de defuntos e as misas maiores, subindo á torre soamente para repicar, con forza, para as procesións e outras festas maiores.
Toques actuais de campás As campás tócanse manualmente, desde a mesma sala de campás, para as dúas ou tres procesións anuais máis importantes, así como para toques de defuntos extraordinarios, como a morte do último papa.
Proposta de toques de campás Proponse un só toque de campás para as diversas celebracións, utilizando máis ou menos segundo as ocasións.
Para os tres toques de oración (oito da mañá, mediodía, oito da noite): tres golpes lentos e logo tres seguidos da campá maior.
Para o toque de diario, un breve volteo dun minuto da campá menor.
Para o toque de domingos, o mesmo, mentres dá vinte golpes a campá mediana.
Para o toque de festas vinte golpes dobres, a contratempo, das dúas campás maiores.
Para Solemnidades trinta golpes dobres, a contratempo, das dúas campás maiores mentres voltea a campá menor.
Para procesións e outras celebracións festivas: toque rápido das dúas campás maiores, introducindo de cando en vez un volteo dun minuto da pequena (volteo con pausas).
Para os toques de defuntos, as dúas campás maiores, lentas, tocando un golpe a maior e contestando dous golpes lentos a mediana.
Deben programarse xa que logo novos toques de campás, relacionados cos xeitos tradicionais (e non imitadas) de toque. En xeral estamos falando duns toques de oración ao longo do día (mañá, mediodía e tarde, un toque de cuartos e de horas preferentemente durante as 24 horas, pero realizando os cuartos con campás menores, e uns diversos toques segundo a celebración e o acto. Polo xeral un toque de coro máis sinxelo para os días de diario, outro para os domingos, outro para os domingos de Pascua e Nadal, outro para as Festas (no sentido litúrxico da palabra, que corresponden ás antigas Segundas Clases) outro para as Solemnidades (antigas festas de Primeira Clase) e o toque xeral para as Solemnidades maiores, por dicilo dalgún modo, isto é, sen pretender acoutalo, Pascua, Nadal, Corpus Christi, Inmaculada e San Xiao.
Do mesmo xeito deben programarse toques de defuntos e todos aqueles que a Catedral necesite, de maneira que queden gravados no computador, sen que se interveña na súa composición, de maneira que soamente pulseando o toque correspondente este interprétese de xeito automático e completa.
Intervencións Non hai actuacións recentes na Catedral.
Actuacións urxentes As dúas campás maiores non deberían tocarse tanto desde a sala como desde o chan sen volver atar os badajos, de maneira que peguen no seu punto.
Propostas Os contrapesos de madeira das dúas campás maiores deben ser restaurados, tendo en conta que as campás continuarán fixas.
O contrapeso da campá pequena debe ser substituído por un de madeira, adaptada á intemperie, cun motor de impulsos para o volteo.
O conxunto debe estar xestionado por un computador para a realización dos toques automáticos tanto diarios, semanais como anuais. No entanto non debe substituír ao reloxo en ningunha circunstancia, permitíndose exclusivamente o control informático da exactitude do reloxo mecánico.
O elemento patrimonial máis importante do conxunto é o reloxo, coa campá correspondente, que debe ser mantido en funcionamento, debido ao seu alto interese histórico e técnico.
Autor
  • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (07-09-2006)
  • Bibliografía (Pódese ordenar por calquera dos campos)

    AutorTítuloData
    FERRÁNDEZ, GuillermoO ploro, mellor aberto 2011

    Vídeo (Pódese ordenar por calquera dos campos)

    PersoaVídeoDataDuración
    ANTELO LAMAS, ANDRÉSReloxio da Concatedral de San Xiao, Ferrol 15-05-202100:32
    42 Fotos

    Fichas das campás

    Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc
    Actualización 24-04-2020

    Campás actuais

    LocalizaciónCampáFundidorAno de fundiciónDiámetro (en cm)Peso
    Torre das campásXesus, María e José (1)QUINTANA SAGUILLO, MANUEL19594656
    Torre das campásSan Xiao menor (2)QUINTANA SAGUILLO, MANUEL1961105670
    Torre das campásSan Xiao maior (3)DE LA SOTA, JUAN MARÍA18931291243
    Torre do reloxoCampá do reloxo (A)17975386

    Reloxos

    Reloxo mecánico (1)


    Existente En funcionamento

    AutorANTELO LAMAS, ANDRÉS
    Empresa de mantementoANTELO LAMAS, ANDRÉS
    Data de construción 1880ca
    Descricion Hai un reloxo mecánico, que foi modificado para dotalo de remontaje eléctrico. No día da toma de datos estaba parado por revisión.
    A porta de acceso ao reloxo está pechada con chave, como é habitual.
    Na sala do reloxo hai diversos carteis de carácter técnico: "¡¡PELIGRO!! / NO TOCAR LA PALANCA / NI EL INTERRUPTOR / CORTAR LA CORRIENTE SOLO / EN CASO DE AVERIA" / "FENYA / FABRICACIONES ELECTRICAS / NAVALES Y ARTILLERAS S. L. / EL FERROL DEL CAUDILLO".
    Tamén as rodas e engrenaxes están numerados.
    Mostra do reloxo: os números romanos son modernos (tradicionalmente ponse a metade inferior cara abaixo).
    En 2021 segue funcionando

    Autors da documentación

    • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (06-09-2006)
    • FERROL, Wadyn / CAMPÁS E ROLOXOS MONUMENTAIS DE GALICIA (15-05-2021)
    Editor da ficha LLOP i BAYO, Francesc
    Actualización 27-07-2022
    24 Fotos
    Inventario xeral de reloxos
  • Ficha reducida (PDF)
  • FERROL: Campás, campaneiros e toques
  • Francesc LLOP i BAYO; Francesc Xavier MARTÍN NOGUERA Metodologia dels inventaris de campanes (1998)
  • Volver á páxina anterior
  • Menú inicial CAMPANERS DE LA CATEDRAL DE VALÈNCIA
    Campaners de la Catedral de València
    © Campaners de la Catedral de València (2024)
    campaners@hotmail.com
    Actualización: 28-03-2024
    Convertir a PDF

    Connectats: 52 Visitants: 51 Usuaris: 1 - alepuz