Campana María Virgen en la imagen de Guadalupe (O1) - Catedral Metropolitana de la Ciudad de México CUAUHTÉMOC (CIUDAD DE MÉXICO)

Campana María Virgen en la imagen de Guadalupe (O1) - Catedral Metropolitana de la Ciudad de México - CUAUHTÉMOC (CIUDAD DE MÉXICO)

(Referencia 12279)

Localización Torre oeste
Diámetro (en cm) 291
Altura del bronce 200
Borde 41
Peso aproximado (en kilos) 14268
FundidorDE LA VEGA, SALVADOR (TACUBAYA)
Año fundición 1791
Descripción "SALVATORE DE LA VEGA ET VALDES - MARIAE VIRGINI IN IMGINE DE GUADALUPE NOVAE HISPANAE TUTAMINI PRAESINO ECCLESIA MEXICANA TINTINABULUM HOC / ADILLMOET EXMO ANNO MILLESIMO SEPTINGENTESIMO NONAGESIMO PRIMO MEXICI PROREGE COMITÉ DE REVILLAGIGEDO CAMPANA ISTA EC EX AERE ST ANNO O AVE CONFIARA PONDO / ILDEFONSO NUNEZ DE HARO ET PRE ALTA ARCHIEPISCOPO MEXICANO SOLEMNI RIT CONSECRATA AD TEMPLUM MEXIMUM IN NOVA TURRI CAMPANARIA ALTA TRES ET SEPTUAGINTA ULNAS HISPANICAS COLLOCATA FU FUSIONEM CURANTIBUS DR. IBUS FERNANDEZ DE URIBE CANONICO POENITENCIARIO AC IOANNE GAMBOA ET URRUTIA PORTIOLARIO AJUSDEN ECCLESIAE ...."
La campana, una de las mayores de América, tiene una compleja inscripción, propia del barroco, que no ha podido ser plenamente documentada, por encontrarse parcialmente protegida con plásticos tras los sismos de 2017. Todos los textos están en latín.
Hemos documentado en la parte alta, bajo un crucifijo, el nombre del autor: "SALVATORE DE LA VEGA ET VALDES" es decir SALVADOR DE LA VEGA Y VALDÉS. En la parte opuesta, bajo una imagen de la Virgen de Guadalupe dice "MARIAE VIRGINI / IN IMAGINE DE GUADALUPE / NOVAE HISPANAE / TUTAMINE PRAESINO / ECCLESIA MEXICANA / TINTINABULUM HOC ___ " La frase, incompleta, puede traducirse como MARÍA VIRGEN, EN LA IMAGEN DE GUADALUPE PRESIDE LA IGLESIA MEXICANA (LA CATEDRAL) DE NUEVA ESPAÑA EN ESTA CAMPANILLA. Es curiosa la expresión "tintinnabulum" o campanilla para referirse a esta que ha sido, durante siglos, la campana mayor no sólo de México sino de todas las Américas.
En el medio hay una cenefa que circunda la campana. En el medio pie se encuentra la inscipción principal, de tamaño casi tres veces mayor que las otras. Documentamos ...AD ILLMO ET EXMO ANNO MILLESIMO SEPTINGENTESIMO NONAGESIMO PRIMO MEXICI PROREGE COMITE DE REVILLAGIGEDO CAMPANA ISTA EC EX AERE ST ANNO O AVE CONFIARA PONDO" que puede traducirse provisionalmente como EN EL AÑO MIL SETECIENTOS NOVENTA Y UNO EL ILUSTRÍSIMO Y EXCELENTÍSIMO CONDE DE REVILLAGIGEDO VIRREY HIZO HACER ESTA CAMPANA. Es una posible traducción a la espera del texto completo.
Debajo, y en una letra mucho menor, dice "... ILDEFONSO NUNEZ DE HARO ET PER ALTA ARCHIEPISCOPO MEXICANO SOLEMNI RITU CONSECRATA AD TEMPLUM MAXIMUM IN NOVA TURRI CAMPANARIA ALTA TRES ET SEPTUAGINTA ULNAS HISPANICAS COLLOCATA FU FUSIONEM CURANTIBUS DR. IBUS FERNANDEZ DE URIBE CANONICO POENITENCIARIO AC IOANNE GAMBOA ET URRUTIA PORTIOLARIO AJUSDEN ECCLESIAE ..." que podríamos interpretar como ILDEFONSO NUÑEZ DE HARO Y PERALTA, ARZOBISPO MEXICANO, CONSAGRÓ CON SOLEMNES RITOS (ESTA CAMPANA) FUE COLOCADA PARA EL TEMPLO MAYOR EN SU NUEVA TORRE DE CAMPANAS DE SETENTA Y TRES CODOS ENCARGÁNDOSE DE SU FUNDICIÓN EL DOCTOR IBUS FERNANDEZ DE URIBE CANÓNIGO PENITENCIARIO Y JUAN GAMBOA Y URRUTIA PORCIONARIO DE ESTA MISMA IGLESIA (CATEDRAL). La medida en codos hispánicos no sabemos bien a qué corresponde, pues los codos variaban, en la península, de 40 a 80 centímetros según los lugares. Quizás se refiere al codo común de Castilla que media 41,8 cm o bien al codo real, más probable en un inmueble de estas característcas, que medía 53,98 cm. En el primer caso la torre tendría 30,51 metros de altura y en el segundo caso 39,41 metros, lo que es una notable diferencia.
Hay varios escudos papales que tienen una sola cruz griega en el centro, que se podría interpretar como sede vacante. Sin embargo en 1791 reinaba Pío VI, que fue papa de 1775 a 1799. Quizás signifiquen que la catedral tiene el rango de basílica, que no hemos podido confirmar.
CHARTT LEÓN, Enriqueta M.; LÓPEZ ESTALA, María Amada; SENTÍES DE VELASCO, María del Socorro; VEGA SÁNCHEZ, Carlos; ZAMORA RIVERO, Marcelino no coinciden como es habitual con los datos documentados, e indican que la campana tiene 276 cm de diámetro (15 menos de los documentados) y que la inscripción es " salvatore de la vega et valdes – mariae virgini in imagine de guadalupe novae hispaniae tutamini presidio ecclesia mexicana tintinnabulum hoc dcq ab illmo et excmo – anno millesimo septingentesimo nonagesimo primo mexici prorege comite de revillagigedo campana ista ecex aerestanno, ave confiara pondo – dud ildefonso nuñez de haro et peralta archipiscopo mexicano solemni ritu consecrata ad templum maximun in nova turri campanario alta tres et septuacinta ulnas hispanicas colocata fuit fusionem curantibus dr. ibus josepho fernandez de uribe canonico penitentiario ac jonne gamboa et urrutia portionario ajusdem ecclessiaei."
Asas Las asas tienen forma de cariátides o figuras femeninas, con una pequeña corona de flores
tercio (T) (3 cordones)
(00) (Crucifijo) / "SALVATORE / DE / LA VEGA ET VALDES"
(02) (Escudo)
(06) (Virgen de Guadalupe) "MARIAE VIRGINI / IN IMAGINE DE GUADALUPE / NOVAE HISPANAE / TUTAMINE PRAESINO / ECCLESIA MEXICANA / TINTINABULUM HOC ___ "
(10) (Escudo papal - con cruz)
Medio (M) (2 cordones juntos)
(2 cordones juntos)
Medio pie (MP) (Cordón sobre cinta)
" ...AD ILLMO ET EXMO ANNO MILLESIMO SEPTINGENTESIMO NONAGESIMO PRIMO MEXICI PROREGE COMITE DE REVILLAGIGEDO CAMPANA ISTA EC EX AERE ST ANNO O AVE CONFIARA PONDO"
(3 cordones)
(cordón sobre cinta)
"... ILDEFONSO NUNEZ DE HARO ET PER ALTA ARCHIEPISCOPO MEXICANO SOLEMNI RITU CONSECRATA AD TEMPLUM MAXIMUM IN NOVA TURRI CAMPANARIA ALTA TRES ET SEPTUAGINTA ULNAS HISPANICAS COLLOCATA FU FUSIONEM CURANTIBUS DR. IBUS FERNANDEZ DE URIBE CANONICO POENITENCIARIO AC IOANNE GAMBOA ET URRUTIA PORTIOLARIO AJUSDEN ECCLESIAE ..."
Pie (5 cordones)
Yugo Sistema de barras de hierro fijados a un entramado de vigas
Estado actual En 2019 no se puede documentar más allá de las medidas y alguna inscripción porque está cubierta por una bolsa de plástico para su protección tras los sismos del 2017.
Mecanismos de toque Badajo de bronce
Instalación La instalación es tradicional y debe ser conservada para proteger la sonoridad y otros valores culturales. Cualquier mecanización deberá conservar estas cualidades, reproducir los toques tradicionales y permitir los toques manuales.

Autores de la documentación

  • ÁLVARO MUÑOZ, Mari Carmen; LLOP i BAYO, Francesc (03-09-2015)
  • CURSO REGISTRO DE CAMPANAS (05-12-2019)
  • QUINTANAR BASURTO, Luis Armando (05-12-2019)
  • DEMESA NAVARRETE, Pedro (2023)
Editor de la ficha LLOP i BAYO, Francesc
Actualización 11-12-2023
67 Fotos
  • Ficha reducida (PDF)
  • Volver a la página anterior
  • Menu inicial CAMPANERS DE LA CATEDRAL DE VALÈNCIA
    Campaners de la Catedral de València
    © Campaners de la Catedral de València (2024)
    campaners@hotmail.com
    Actualización: 19-04-2024
    Convertir a PDF

    Connectats: 88 Visitants: 88 Usuaris: 0